Altının Eşsiz Özellikleri: Neden para olarak seçildi?

Bilindiği üzere periyodik tabloda 118(*) farklı kimyasal elementi bulunur. Bunca element arasından insanlar tarih boyunca bir tanesini gerçekten çok sevdi ve benimsedi. ALTIN!

Binlerce yıldır alım, satım ve yatırım aracı olarak kullanıldı ve fiyatı şu günlerde tavan yapmış durumda.

Peki, şu soruyu hiç sordunuz mu?

Neden Altın? Neden radon, sodyum ya da kalsiyum değil de Altın?

Columbia Üniversitesi'nde kimya mühendisi olan Sanat Kumar periyodik tabloyu üzerinde para olarak kullanılamayacak tüm elementleri liste dışı bırakarak bu sorunun cevabını açıklamaya çalıştı.

İşte detaylar;

Periyodik tablo tombala kartları gibidir. Her karede farklı bir element bulunur. Örneğin bir tane karbon için, bir diğeri altın için ..vs

Bay Kumar tablonun sağındaki sütundan başlıyor. Bu bölümdeki elementler gerçekten çekici bir özelliğe sahiptir: Kimyasal olarak kararlıdırlar. Ancak büyük bir dezavantajları da var: Bu elementlerin hepsi gaz! Bütün paranızı gaz halinde bir kavanozda saklayabilirsiniz ama kapağı açtığınız an, tüm paranız havaya karışır. O yüzden periyodik cetvelin sağ sütunu listeden çıkarılıyor.

Sonra soldaki sütuna doğru yönelen Bay Kumar Lityum'u gösterir ve ekler "Lityumu havaya maruz bırakırsanız, beton duvarları bile delerek büyük bir yangına neden olur."

Kendiliğinden alev alan bir para kötü bir fikirdir. Aslında, paranızın herhangi bir türde kendiliğinden kimyasal reaksiyona girmesini istemezsiniz. Ve periyodik tabloda bulunan birçok element oldukça tepkimeye meraklıdır. Bunların hepsi alev almaz. Ancak bazen paslanır, parçalanmaya başlar. Bu nedenle Bay Kumar tepkime meraklısı 38 elementi daha listeden çıkarır.

Periyodik cetvelde kalabalık tablodan ayrı olarak iki satırda listenen elementleri farketmiş olmalısınız.  Bunlar her zaman ana tablodan ayrı olarak verilir ve bazı harika isimlere sahiptir - prometyum, aynştaynyum. Evet isimlerinden de anladığınız gibi radyoaktif elementler bu bölümde yer alıyor. Cebinizde bir miktar aynştaynyum para koyup bir yıl sonra ölmek istemezsiniz.

Radyoaktif dostlarımızı da listeden çıkardığımızda kalan sayı 30 oluyor. Daha sonra kendiniz para olarak kullanılacak element aramaya kalkarsanız eleme için gerekli ilk 3 maddeyi listeliyorum.

1. Bir gaz olmamalı.
2. Paslanmamalı veya alev alıp yanmamalı.
3. Sizi öldürmemeli.

Bu aşama da gereksinim listesine bir yenisi ekleniyor: Seçtiğiniz şeyin nadir olmalı. 

Periyodik tablonun üst kısmına yakın olan bölgelerde yer alan elementler oldukça yaygın olduğu için listeden çıkarılabilir.

Nadir olmalı ama çok nadir bir element seçemezsiniz. Mesela osmiyum göktaşları yoluyla dünyaya geldiği için yeni para üretirken hammadde sıkıntısı yaşanabilir. O yüzden bu tarz elementleri de listeden çıkarmak gerekir.

Son durumda elimizde beş tane element kaldı:

1. rodyum
2. palladyum
3. gümüş
4. platin
5. altın

Evet bu liste doğru yolda olduğumuzu gösteriyor. Zira bu elementler değerli metaller olarak kabul edilir.

Ancak burada da bazılarını çıkarabiliriz. Her ne kadar bir dönem para olarak kullanılsa da Gümüş reaktif yapıda olduğu için kararma yapar.

Kadim medeniyetler rodyum veya palladyumu kullanamazdı, çünkü bunlar ancak 1800'lerin başlarında keşfedildi.

Elenen elementlerden sonra platin ve altın kalıyor, her ikisi de nehirlerde ve akarsularda bulunabilir.

Ancak eski dünyada platin paralar yapmak istiyorsanız, günümüzdeki fırınlardan birine ihtiyacınız olurdu. Çünkü platinin erime noktası 1600 dereceden daha yüksektir.

Altın ise çok daha düşük bir sıcaklıkta erir, bu da onu sanayi devrimini beklemeden eski dönem insanlarının çalışması için çok daha kolay hale getirir.

Tarih boyunca altının kullanıldığını bildiğimiz için bu ayrıştırma işlemi mantıklı gelse de bilimsel açıdan gerçeği anlamak için Bay Kumar'a açıkça "Zamanı geriye alsak farklı bir hikaye ortaya çıkar mıydı? Yoksa yine altın mı seçilirdi?" sorusu sorulduğunda cevap değişmiyor.

Bu nedenle Sanat'a soruyoruz: Saatleri geriye alıp tarih yeniden başlasaydı, şeyler farklı bir şekilde ilerleyebilir miydi, yoksa altın tekrar seçilir miydi?

"Yeniden başlansa da tüm veriler altını işaret ediyor, Başka türlü olmazdı."

Tabii ki bugün altını para olarak kullanmıyoruz; kağıt kullanıyoruz. Sizi öldürmez, ancak bol miktarda bulunur ve bir alevle temas ettiğinde can sıkıcı bir şekilde yanabilir.

Kaynak: Npr.org

Görsel: Image by PublicDomainPictures